13. ACM ÖYM’lerin kaldırılmasını AYM’ye götüremez

Hukuk
Engin Dinç’in röportajı  Ergenekon davasına bakan 13. Ağır Ceza Mahkemesi hakimleri bugün, hukuk tarihinde belki de hiç olmayan bir karara imza attı. Bir Özel Yetkili Mahkeme olarak kaldırı...
EMOJİLE

Engin Dinç’in röportajı 

Ergenekon davasına bakan 13. Ağır Ceza Mahkemesi hakimleri bugün, hukuk tarihinde belki de hiç olmayan bir karara imza attı. Bir Özel Yetkili Mahkeme olarak kaldırılmış olmalarına rağmen Ergenekon tutuklularının tahliyesine iptali kararı veren mahkeme, ayrıca ÖYM’lerin kaldırılması yetkisinin kaldırılmasının da TBMM’de değil, HSYK’da olduğu açıklaması yaptı. HSYK ise bu açıklamayı ve tahliye kararının iptalini yetki gaspı olarak niteledi ve ÖYM’lerin kaldırıldığını açıkladı. Tüm bu gelişmelerin hukuki açıdan ne ifade ettiğini Avukat Muharrem Balcı‘ya sorduk. 

Ergenekon davalarına bakan 13. Ağır Ceza Mahkemesi, Ergenekon tutuklularının tahliyesine ilişkin olarak red kararı verdi. Mahkeme burada yaptığı açıklamada ÖYM’lerin çıkarılan kanunla iptalinin söz konusu olmadığını HSYK tarafından kaldırabileceğini ifade etti. Bu açıklama ne derece doğrudur? Hukuk bağlamında böyle bir mantık yürütülebilir mi?

13. Ağır Ceza Mahkemesi davanın esas mahkemesidir. Mahkemeler rutin olarak her ay tutuklu sanıkların tutukluluk hallerini re’sen gözden geçirirler ve bir karar verirler. 13. Ağır Ceza da eski bir Özel Yetkili Mahkeme olarak tutuklu sanıkların tutukluluk hallerine ilişkin bir karar vermiş. Tutuklu sanık vekilleri ise ÖYM’lerin kaldırılmış olmalarından dolayı tahliye taleplerini yeni kanun uyarınca yetkilendirilmiş Ağır ceza mahkemelerine (3 adet ağır ceza mahkemesi) yapmışlar ve bir kısım sanık için tahliye kararı verilmiştir.

13. Ağır Ceza Mahkemesinin ÖYM’lerin kaldırılmasından dolayı belli ki rahatsızlığı vardır. Bu rahatsızlığı kanun yapma yetkisinin TBMM’de olduğunu unutturmuş görünüyor.

HSYK, 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nin aldığı kararın ve açıklamanın yetki gaspı olduğunu açıkladı. 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nin bu açıklaması yetki gaspı mıdır?

Mahkeme ÖYM’ler nedeniyle Anayasa Mahkemesine başvurduğunu da belirtmiş. Mahkemelerin gördükleri davalarda uygulanması gereken kanunlarla ilgili AYM’ye başvurma ve dosyayı bekletme hakları vardır. Ancak burada bahsi geçen ÖYM’leri kaldıran kanun, davada uygulanması olası kanun değil, aksine mahkemenin yargı yetkisini ortadan kaldıran kanundur. Dolayısıyla 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nin ÖYM’lerin kaldırılması konusunu AYM’ye götürmeye yetkisi yoktur. Bu nedenle HSYK, 13. Ağır Ceza Mahkemesi İçin “yetkisini aşmıştır” demektedir.

13. Ağır Ceza Mahkemesi’nin ÖYM’lerin kaldırılmasına ve Ergenekon tahliyelerine bu derece bir direnç göstermesinin nedenleri nelerdir? Bu olay, hukuk camiasındaki sıradışılık bağlamında Savcı Muammer Akkaş’ın adliye önünde basın bildirisi dağıtmasına benzetilebilir mi? Eğer böyle sıradışı bir olaysa, bu açıklamayı yapan mahkeme nasıl bir amaçla bu açıklamayı yapmıştır?

13. Ağır Ceza Mahkemesi Hakimlerinin direncini anlamak zordur. Ancak biz yine de hüsn-ü zanda bulunarak hukuk anlayışlarını zorlamışlardır diyebiliriz. Aslında Mahkemenin açıklama yapmadığını, bu beyanların tahliye taleplerine karşı verilen “tutukluluğun devamına” ilişkin karar gerekçesindeki beyanlar olduğunu düşünüyorum. Mahkemelerin beyanatta bulunduğunu sanmıyorum.

Burada Mahkemenin Ergenekon davası gerekçeli kararını 6 aydır yazmadığı hususu önem kazanmaktadır. Hakimler biraz da bu zafiyetin sonucu böyle bir direnç göstermektedirler. Kolay değil, yıllarca baktıkları dava ellerinden kaymış.