Dünya Enerji Konseyi WEC’ye göre biokütlenin ve çöplüklerde çözülen organik maddelerden oluşan metan gazının toplanarak yakılması finansal açıdan en ucuz alternatif enerji kaynağı konumunda bulunuyor. Rüzgar enerjisi de maliyetleri bakımından kömür ve hidroelektrik santralleriyle yarışabilen bir diğer enerji.
Yenilenebilir enerjilerin sürdürülebilir olması için finansal açıdan karlı yatırımlar olması gerekiyor. Dünya Enerji Konseyi elektrik üretiminin karlı yatırımlar olması için megavat saatinin teknolojiye ve üretildiği bölgeye göre en az kaç dolardan satılması gerektiğini de hesaplıyor. Dünyada hangi yakıtın elektrik üretimde kullanılacağını ise bu maliyetlerin yüksekliği belirliyor.
Bozulan çöplerden ve çürüyen organik materyalden çıkan metan gazını harmanlayarak enerji elde etmeye dayanan bu teknolojide Avrupa başı çekiyor. Ardından ABD ve Brezilya geliyor. En ucuz metan gazı elde etme yöntemi çöple doldurularak kapatılan alanlarda oluşan metan gazının borularla taşınması şeklinde elde ediliyor. Bu şekilde üretilen elektriğin karlı olabilmesi için megavat saatinin ise ABD’de en az 50, Çin’de ise en az 34 dolardan satılması gerekiyor.
RÜZGAR ENERJİSİ
Rüzgar enerjisinin kurlum masraflarının en büyük kısmını türbin oluşturuyor. Türbin masrafı, toplamın yüzde 63’ünü oluştururken geri kalanı ise gerekli beton yapılar, ulaşım ve rüzgar santralı dikilecek sahanın hazırlanmasına gidiyor. Rüzgar tribünlerinin yüzde 40’ını üreten Çin, bu dalda ilk sırada yer alıyor.
Dünya Enerji Konseyi WEC’nin verilerine göre türbin teknolojisinin artmasıyla da maliyetlerde de ciddi gerileme yaşandı. 2008’de zirve yapan rüzgar tribüne fiyatları bugün zirvesinden yüzde 30 gerilemiş durumda.
Rüzgar enerjisinin faturası da ülkelere göre farklılık gösteriyor. Genelde üretilecek megavat başına 1 ila 1,5 milyon dolar kurulum masrafı gerektiren rüzgar enerjisi, megavat başına da 20 bin ila 25 bin dolar işletme masrafı gerektiriyor. Rüzgar enerjisine yapılan yatırımdan kar edilebilmesi içinse megavat saatinin, Hindistan ve Çin’de en az 50 dolar seviyesinden, ABD’de 61 dolardan, Avrupa’da 71 dolardan satılması gerekiyor.
Çin’de rüzgar enerji maliyetlerinin düşük olması nedeniyle 2015 hedefi olan 100GW’lık kapasite aşılarak 128GW’lık kapasiteye erişecek.
GÜNEŞ ENERJİSİ HALA YÜKSEK MALİYETLİ
Güneş enerjisinde ise 2011 yılına kadar Avrupa yeni santrallerin yüzde 70-80’i Avrupa’dayken bu durum 2012’de değişmeye başladı. Geçen yıl yeni güneş santrallerinin yüzde 50’si Avrupa’dayken, Çin’den ve Japonya’dan gelen yeni yatırımlarla bu oran 2015’te yüzde 20’ye düşecek.
Çin ve Hindistan’da kar edilmesi için güneş enerjisinin megavat saati 80-90 dolar seviyesinden satılması gerekirken, ABD’de ise en az 117 dolardan satılması gerekiyor.
Güneş enerjisinden elektrik elde etmekte yoğunlaştırılmış fotovolt teknolojisi öne çıkıyor. Daha emekleme aşamasında olan yoğunlaştırılmış fotovolt teknolojisinde kıvrımlı yüzeyler güneş ışığını bir noktada yoğunlaştırıyor. Yoğunlaşan bu noktada daha az fotosel kullanılmadı gerektiği için kurum masraflarını da azaltabiliyor. Dünyada halihazırda 130MW üretim kapasitesi olan yoğunlaştırılmış PV ile önümüzdeki dönemde 700MW daha üretim yapılacak.
Solar termal teknolojisi de gelişmekte olan bir diğer güneş enerjisi türevi. Bu teknolojide ise güneş enerjisi suyu buharlaştırmak için kullanılarak, oluşan buhar tribünleri döndürmekte kullanılıyor.
GELENEKSEL ELEKTRİK ÜRETİMİ
Kömür, doğalgaz ve hidroelektrik mevcut olarak kullanılan konvansiyonel elektrik üretimi yöntemleri.
HİDROELEKTRİK SANTRALLERİ
Hidroelektrik santrallerinde elektrik üretiminin maliyeti, barajların bulunduğu bölge, güçlü akarsu akıntılarının olması gibi coğrafik şartlardan çok etkilenebiliyor. Tüm şartlar uygun olduğunda hidroelektrik elektrik üretiminin megavat saatinin karlı olması için gereken satış fiyatı 20 dolar seviyelerine kadar gerileyebiliyor. Ancak şartlar olumsuz olduğu ve maliyetlerin arttığı durumlarda ekonomik açıdan gereken satış fiyatı megavat saat başına 300 dolarlara çıkabiliyor.
FOSİL YAKITLARI
Kömür, petrol, doğalgaz gibi fosil yakıtları hala elektrik elde etmenin en ucuz yöntemini oluşturuyor. Özellikle Çin’de megavat saat fiyatlarının en az 35 dolara satıldığında finansal açıdan karlı olması bu yakıtların kısa vadede hala en çok kullanılan yakıt olacağını gösteriyor. Dünyada 2011 yılında WEC verilerine göre 5161GW’lık kapasitenin yüzde 35,6’sını ve elektrik üretiminin yüzde 46’sı kömür ya da linyit santrallerince karşılandı.
İkinci sırada üretimin yüzde 18’ini sağlayan doğal gaz ve ardından yüzde 15,7’lik payla hidroelektrik santralleri geldi. Küresel elektrik üretiminin yüzde 13,1’i nükleer santrallerden sağlanırken, rüzgar yüzde 2,8 ve biokütle ise yüzde 3,3 oranında üretimde kullanıldı.
WSJ
fercan.yalinkilic@wsj.com