Sokak tezgahlarının yanı sıra Facebook’ta bile kaçak sigara satılıyor.
Türkiye’de sigara yasakları iki yılı geride bırakırken, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu (TAPDK) tüketimin yüzde 15 düşerek 2010’da 93 milyar 355 milyon adete gerilediğini açıkladı.
Fakat 2010’da yakalanan kaçak sigara, 2009’daki rakamın 4 kat üzerine çıktı. Sokak tezgahlarının yanı sıra Facebook’ta bile kaçak sigara satılıyor.
TÜRKİYE’de sigara yasakları iki yılı geride bırakırken, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu (TAPDK) 2009 yılında 107 milyar 555 milyon adet olan yıllık sigara tüketiminin yüzde 15 gerileyerek 2010’da 93 milyar 355 milyon adete indiğini açıkladı.
Sigarayla mücadelede kullanılan yöntemlerden biri olan yüksek vergilerin kaçak sigara tüketimini teşvik ettiğini savunanlar da var. Kaçak sigara oranı tam olarak tespit edilemese de uzmanlar, yasaktan önce yüzde 5 civarında olan kaçak sigara oranının yüzde 20’lere ulaştığını tahmin ediyor.
Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele (KOM) Daire Başkanlığı’nın hazırladığı rapora göre, 2008 ve 2009 yılında emniyet ekipleri yaklaşık 10 milyon paket kaçak sigara yakalarken, 2010 yılında bu rakam 4 kattan fazla artarak 43.5 milyon pakete ulaştı.
Facebook’ta onlarca grup
Kaçak sigaralarla ilgili kesin rakamlara ulaşılamazken, internet ortamında ve sosyal medyada kaçak sigaraların yaygınlığı dikkat çekiyor. Facebook’ta kurulan onlarca grup ve fan (hayran) sayfasında kaçak sigaraları destekleyenler hatta kaçak sigaraların satıldığı yerleri birbirlerine bildirenler var.
İnternette kampanya yasak
Türkiye’de yasal sigara satışında tüketicilere yönelik kampanya yapmak ve internet üzerinden sigara satmak yasakken, kaçak sigara ticareti yapanların çok rahat hareket etmesi, Türkiye’de faaliyeti olan firmaları endişelendiriyor.
Öte yandan kaçak sigaralar, sokak tezgahlarında 2–2.5 TL’ye satılabiliyor ve “Bayrama özel” gibi farklı kampanyalar düzenlenerek, fiyatı 1.7 TL’ye kadar indiriyorlar.
2 milyar TL vergi kaybı
Kaçak sigaralar, sahte alkol gibi öldürücü değil ama bu kadar kolay ulaşılması sağlık politikalarıyla da ters. Kaçak sigaralardan doğan vergi kaybı ülke ekonomisi için ciddi bir tehdit.
Tütün Sanayicileri Derneği, kaçak sigara nedeniyle devletin vergi kaybının her yıl için yaklaşık 2 milyar TL civarında olduğunu hesaplıyor. Dernek konuyla ilgili şu görüşü bildiriyor:
“Piyasa fiyatının oldukça altında satışa sunulan kaçak sigara; ülkeye yatırım yapan, istihdam sağlayan üreticilere zarar vermekle kalmıyor aynı zamanda ülke ekonomisini, devletin milli güvenlik ve sağlık politikalarını da tehdit ediyor.
Ciddi artış eğilimi gösteren sigara kaçakçılığı karşısında hükümetin de bir dizi önlem alma girişimlerini memnuniyetle takip ediyoruz. Her türlü desteği vermeye hazırız.”
İnternette kaçak arıyorlar en çok Erzurum sorguluyor
GOOGLE Trends verilerine göre, Google’da kaçak sigara araması yapan kullanıcı sayısı da hızla artıyor.2010’un sonuna gelindiğinde yüzde 30 artış yaşandığı dikkat çekiyor. İnternete en çok kaçak sigara sorgulayan iller ise şöyle sıralanıyor: Erzurum, Diyarbakır, Adana, Ankara, İstanbul, İzmir.
Kaçak ve korsan gelirleri illegal örgütlere gidiyor
KAÇAKÇILIĞIN bir diğer tehlikeli boyutu ise yasadışı örgütlere finansal destek sağlaması. Uluslararası güvenlik kurumları da kaçak ve korsana karşı insanları uyararak, illegal örgütlerin en önemli gelir kaynağının bu ‘kara piyasa’ olduğunu söylüyorlar.
Sadece sigaralar değil, korsan filmlerden, albümlere, sahte çantalardan, parfümlere kaçak ve korsan piyasasını çoğunlukla illegal örgütler kontrol ediyor.
Bazı şehirlerde kaçak sigara oranı yüzde 60
KONUYLA ilgili görüşüne başvurduğumuz Tütün Sanayicileri Derneği ise şu açıklamayı yaptı: “2009 yılının sonundan itibaren yasal sigara satışlarında bir düşüş olmakla birlikte; bu durumu tamamen ‘tüketim azaldı’ şeklinde yorumlamanın yanıltıcı olacağı görüşündeyiz.
Çeşitli pazar araştırmaları incelendiğinde yasal sigara pazarındaki azalmanın, önemli ölçüde yasadışı ürün tüketimindeki artıştan kaynaklandığı görülüyor.
Örneğin derneğimiz yaptırdığımız araştırmaya göre 2009’da yüzde 5 seviyelerinde olan yasadışı ürün oranı şu anda yüzde 20’lere dayandı ve Doğu’daki şehirlerde yüzde 60’a kadar çıkabiliyor.”
Hürriyet